مدرسه علمیه حضرت آمنه قم

اسماء و صفات حضرت رسول صلى اللَّه علیه و آله در قرآن کریم‏
اسماء و صفات پیغمبر صلى اللَّه علیه و آله و القاب شریفه آن بزرگوار بر دو قسم است، اول صفات و نام‏هائى که در قرآن کریم از وى ذکر شده، دوم القاب و صفاتى که در اخبار و احادیث راجع به آن جناب رسیده، اینک نام‏هاى گرامى او که در قرآن آمده:
رسول، نبى و امى‏ الَّذِینَ یَتَّبِعُونَ الرَّسُولَ النَّبِیَّ الْأُمِّیَّ الَّذِی یَجِدُونَهُ مَکْتُوباً عِنْدَهُمْ فِی التَّوْراةِ وَ الْإِنْجِیلِ‏ مزمل و مدثر یا أَیُّهَا الْمُدَّثِّرُ، و یا أَیُّهَا الْمُزَّمِّلُ‏ نذیر و مبین‏ قُلْ إِنِّی أَنَا النَّذِیرُ الْمُبِینُ‏ احمد وَ مُبَشِّراً بِرَسُولٍ یَأْتِی مِنْ بَعْدِی اسْمُهُ أَحْمَدُ محمد مُحَمَّدٌ رَسُولُ اللَّهِ‏ مصطفى‏ اللَّهُ یَصْطَفِی مِنَ الْمَلائِکَةِ رُسُلًا وَ مِنَ النَّاسِ‏ کریم‏ إِنَّهُ لَقَوْلُ رَسُولٍ کَرِیمٍ* نور قَدْ جاءَکُمْ مِنَ اللَّهِ نُورٌ وَ کِتابٌ مُبِینٌ‏ نعمت‏ یَعْرِفُونَ نِعْمَتَ اللَّهِ ثُمَّ یُنْکِرُونَها رحمت‏ وَ ما أَرْسَلْناکَ إِلَّا رَحْمَةً لِلْعالَمِینَ‏ عبد نَزَّلَ الْفُرْقانَ عَلى‏ عَبْدِهِ‏ رؤف و رحیم‏ بِالْمُؤْمِنِینَ رَؤُفٌ رَحِیمٌ‏ شاهد، مبشر، نذیر و داعى‏ إِنَّا أَرْسَلْناکَ شاهِداً وَ مُبَشِّراً وَ نَذِیراً وَ داعِیاً إِلَى اللَّهِ بِإِذْنِهِ وَ سِراجاً مُنِیراً منذر إِنَّما أَنْتَ مُنْذِرٌ* عبد اللَّه‏ وَ أَنَّهُ لَمَّا قامَ عَبْدُ اللَّهِ یَدْعُوهُ کادُوا یَکُونُونَ عَلَیْهِ لِبَداً مذکر إِنَّما أَنْتَ مُذَکِّرٌ و هم چنین خداوند حضرت رسول را بعنوان «یس» و «طه» خطاب کرده است.
صفات و نام هاى حضرت که در اخبار و روایات ذکر شده
جبیر بن مطعم گوید: از پیغمبر شنیدم میفرمود: مرا نامهاى متعددى میباشد، که از جمله آنها است: محمد احمد و ماحى که خداوند بوسیله من کفر را محو میفرماید، و «حاشر» که پروردگار مردم را مقابل من جمع خواهد کرد و «عاقب» که پس از من رسول و پیغمبرى نخواهد بود، و گفته شده: که یکى از نامهاى مبارک حضرت «ماحى» است یعنى خداوند گناهان پیروان او را بوسیله آن جناب محو خواهد فرمود.
و در خبر دیگرى آمده که از اسماء شریفه حضرت این نامها نیز بشمار رفته است «مقفى» و «نبى التوبة» و «نبى الملحمة» و «خاتم» و «غیث» و «متوکل».
و نامهاى پیغمبر در کتب انبیاى سابق زیاد است که از جمله آنها است: «مؤذمؤذ» بزبان عبرانى در تورات و «فاروق» در زبور.
ابو بکر احمد بیهقى در کتاب دلائل النبوة از ابن عباس نقل کرده که وى گفت:
حضرت رسول صلى اللَّه علیه و آله فرمود: خداوند مردمان را به دو نوع تقسیم فرمود و مرا در میان نیکان قرار داد، همین است معنى قول او که در قرآن فرموده: اصحاب یمین و اصحاب شمال، و من از اصحاب یمین هستم و از آنان نیز بهترم. پس از این این دو قسم را به سه نوع قرار داد، و مرا از میان این سه دسته برگزیده‏ خداوند در قرآن فرموده: مردم سه دسته هستند: اصحاب میمنه، اصحاب مشأمه، و سابقون، من از سابقون میباشم و از آنها هم بهتر هستم، بعد از این پروردگار فرمود ما شما را دسته دسته و گروه گروه آفریدیم من از پرهیزکارترین فرزندان آدم هستم و گرامى‏ترین آنان در نزد خداوند میباشم، و این گفتار من جهت فخر و مباهات نیست خداوند متعال قبائل را بوسیله بیوت از هم جدا نموده و مرا در بهترین بیت‏ها قرار داد، و این است معنى قول پروردگار که فرمود: إِنَّما یُرِیدُ اللَّهُ لِیُذْهِبَ عَنْکُمُ- الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَیْتِ وَ یُطَهِّرَکُمْ تَطْهِیراً اکنون، من و اهل بیتم از لوث معصیت و گناه پاک هستیم.
و از جمله صفات حضرت رسول که در احادیث آمده این چند اسم است:
«راکب الجل» و «آکل الذراع» و «محرم المیتة» و «قابل الهدیة» و «خاتم النبوة» و «حامل الهراعة» و «رسول الرحمة» و گفته مى‏شود: کنیه آن جناب در تورات ابو الأرامل و اسم مبارکش صاحب الهراوة میباشد.
روایت شده که حضرت فرمود: من «قثم» میباشم، یعنى جامع و کامل، و نیز فرمود: منم اول و آخر، یعنى در نبوت در رتبه اول هستم، و در بعثت در مرتبه آخر قرار گرفته‏ ام.
طبرسى، فضل بن حسن، زندگانى چهارده معصوم علیهم السلام / ترجمه إعلام الورى - تهران، چاپ: اول، 1390 ق ،ص6و7