مدرسه علمیه حضرت آمنه قم

به گزارش خبرنگار هنرهای تجسمی خبرگزاری فارس، حضور امام خمینی(ره) در نوفل‌لوشاتو، قیام 17 شهریور و کشتار مردم توسط نظامیان گارد شاهنشاهی، دستیابی مردم به تجهیزات پادگان‌ها، مقاومت برای رسیدن به پیروزی انقلاب، زخمی شدن مردم و بازگشت امام (ره) به ایران بخش‌هایی از پروژه بزرگ عکاسی از رویداد تاریخ انقلاب اسلامی ایران است که توسط عکاس فرانسوی «میشل ستبون» برای همیشه ثبت شده است. حتی در بین عکس‌های ستبون گاهی صحنه‌های نابی دیده می‌شود که توسط هیچ عکاس دیگری گرفته نشده است.

در سفری که اخیرا این عکاس فرانسوی به دعوت انجمن عکاسان انقلاب و دفاع مقدس به ایران داشت، گفت‌وگویی با وی ترتیب داده شد که این گفت‌وگو را در ادامه می‌خوانیم.

فارس: شما اولین عکاس خارجی بودید که با جدیت وارد بحث انقلاب شدید و عکس‌هایی از امام خمینی(ره) در پاریس از سوی شما منتشر شد؛ اولین بار که امام را دیدید چه حسی داشتید؟

امام در قالب دوربین برای من یک شخصیت باور نکردنی بود، شخصیتی که در سراسر جهان درباره ایشان بحث می‌کردند، در خانه‌ای در حاشیه شهر وارد شدند. ایشان در خانه‌ای با باغچه‌ای کوچک که هنوز طناب رخت به آن آویزان است، زندگی می‌کردند. افراد کمی دور ایشان بودند. در اولین روزها موقع نماز جماعت فقط ۵ نفر پشت سر ایشان بودند. من از امام عکس‌هایی در حالت‌های عادی گرفتم مثل لحظه‌ای که عمامه‌شان را می‌پیچیدند.

وقتی می‌خواستند برای بازگشت به ایران سوار هواپیما شوند، خیلی آرام و عادی روی صندلی نشسته بودند، در حالی اطرافیانش هیجان‌زده بودند. امام طوری بودند که انگار اتفاقی نیفتاده است. در تمام عکس‌ها می‌دیدیم که لباس ساده تن ایشان بود.

فارس: به نظر شما چرا امام خمینی(ره) از این آرامش برخوردار بودند؟

ایشان می‌دانستند چه کار می‌خواهند کنند و اینکه خدا همراهشان است؛ هیچ وقت درباره مدد الهی شک نکردند و به همین دلیل پیروز شدند. ایشان هیچ وقت شک نکردند که شاید شکست بخورند. این اطمینان موجب آرامش امام بود و مردم هم پیرو ایشان بودند.

فارس: در امام قبل و بعد از انقلاب تغییری احساس کردید؟ 

نه. در نوفل لوشاتو و جای دیگر یکی بودند. تنها لبخند را در عبور از مرز در هواپیما دیدم. ایشان تعهد را قبل و بعد داشتند و هدف مشخصی را دنبال می‌کردند. ایشان رفتار یکنواختی در همه حال داشتند. حتی وقتی فالاچی (خبرنگار) چادرشان را برداشتند، امام واکنشی نشان ندادند. 

فارس: شما در جماران هم بودید؟ 

من بعد از انقلاب و وقایع ایران دیگر به جماران نرفتم. 

فارس: در گفت‌وگوهای شما دیده شده است که می‌گفتید امام با شما شوخی می‌کردند، این قضیه را توضیح می‌دهید.

امام می‌خواستند به من بفهمانند که می‌دانم چند وقتی است که روی بحث انقلاب کار می‌کنید؛ چون مشاوران به ایشان گفته بودند؛ ایشان با من شوخی می‌کردند البته شوخی کلامی نبود، گاهی لبخند و چشمک می‌زدند.

من آن زمان که امام(ره) به فرانسه رفتند در کاشان بودم. به من گفتند زیاد وقتم را تلف نکنم، من زمانی که به امام ملحق شدم فقط ۴ نفر همراه ایشان بودند. ایشان به اهمیت رسانه‌ها آگاه بودند. وقتی که به ایران برمی‌گشتند من هم در هواپیما بودم؛ البته قبل از بازگشت در ایران بودم و مشاوران به من اطلاع دادند که خودم را فوری به پاریس برسانم و با امام به ایران برگردم.

به ایشان می‌توانستم نزدیک شوم. من را خوب می‌شناختند با اینکه فارسی بلد نبودم، اما به من لطف داشتند. ایشان دقت‌نظر داشتند و می‌دانستند فرد مقابلشان یک رسانه‌ای است.

فارس: درباره عکس معروفی که از امام در زیر درخت سیب گرفتید، بگویید.

من از ایشان خواستم تنها زیر درخت سیب بنشینند. هفته‌های بعد تعداد جمعیت آنقدر زیاد بود که امکان‌پذیر نبود چنین عکسی از ایشان بگیرم. 

ادامه دارد

خبرگزاری فارس: آتش، آتش است، خوی آتشین دارد. می‌ترساند، می‌سوزاند و خاکستر می‌کند؛ اما هستند کسانی که بر دل این آتش می‌زنند تا از میان شعله‌های خشم آتش، انسانی را دوباره به حیات بازگردانند.

وقتی زنگ ایستگاه آتش‌نشانی به صدا در می‌آید و خبر از حادثه‌ای دیگر می‌دهد، برای لحظه‌ای بسیار کوتاه، نگاه‌ها در هم گره می‌خورد و مصمم‌تر از همیشه گام بر می‌دارند. می‌دانند آنچه انجام می‌دهند، آغاز زندگی جدید برای کسانیست که می‌پنداشتند آخرین نفس‌ها را می‌کشند.

….

قهرمانان وطن را به خانه ابدی بدرقه می‌کنیم؛ دل‌های ماتم‌زده‌مان و اشک‌هایی که بر گونه‌هایمان جاری است، نشان از قدردانی و سپاسگزاری از فداکاری و دلاورمردی‌شان است.

پیکر 16 آتش‌نشان قهرمان که در حادثه تلخ فرو ریختن ساختمان پلاسکو، دلاورمردانه به شهادت رسیدند را با شکوهی هر چه تمام‌تر تشییع و تدفین کردیم.

تصویری كه از خداوند در قرآن مجید رسم شده است , متفاوت با تصویری است كه بعضی ادیان بزرگ دیگر نمایش می دهند. بر طبق نظر مسلمانان, رفتار خداوند مجموعه ای است از عشق و محبت به انسانهای خوب و ابراز انزجار از انسانهای بد. به این موضوع حداقل در چهل آیه از آیات قرآن بر مبنای تصویری روشن از انسانهای خوب و بد اشاره شده است.
فرآوری: زهرا اجلال- بخش قرآن تبیان

همه ی ما در زندگی دنیا به فرد یا افرادی محبت و علاقه ای داریم که این علاقه و محبت ما در اکثر اوقات یک محبت دوطرفه ای ایجاد می کند و این رابطه ی محبتی و دوست داشتنی دو طرفه است که ارزش پیدا کرده و زیبایی آفرینی می کند …

در آیات، روایات و ادله عقلی نیز یکی از ارزش‌ های متعالی در فرهنگ اسلامی و بزرگ‌ترین عامل برای تقرب به خدای متعال، محبت اوست. ولی متأسفانه به این موضوع در جامعه و حتی خانواده ها توجه خاصی نمی شود … 

خداوند در این آیه که با زندگی امروز ما نیز ارتباط بسیاری دارد، می‌فرماید: « یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا مَنْ یَرْتَدَّ مِنْكُمْ عَنْ دینِهِ فَسَوْفَ یَأْتِی اللَّهُ بِقَوْمٍ یُحِبُّهُمْ وَ یُحِبُّونَهُ أَذِلَّةٍ عَلَى الْمُؤْمِنینَ أَعِزَّةٍ عَلَى الْكافِرینَ یُجاهِدُونَ فی‏ سَبیلِ اللَّهِ وَ لا یَخافُونَ لَوْمَةَ لائِمٍ ذلِكَ فَضْلُ اللَّهِ یُؤْتیهِ مَنْ یَشاءُ وَ اللَّهُ واسِعٌ عَلیم[مائده/54]اى كسانى كه ایمان آورده‏اید، هر كس از شما از دین خود برگردد، به زودى خدا گروهى [دیگر] را مى‏آورد كه آنان را دوست مى‏دارد و آنان [نیز] او را دوست دارند. [اینان‏] با مؤمنان، فروتن، [و] بر كافران سرفرازند. در راه خدا جهاد مى‏كنند و از سرزنش هیچ ملامتگرى نمى‏ترسند. این فضل خداست. آن را به هر كه بخواهد مى‏دهد، و خدا گشایشگر داناست»

بله در ارتباط بین خدا و بندگان واقعی که به او ایمان واقعی دارند، اکسیر محبت، رکن اساسی و ارزشمندی است که مورد غفلت مانده؛ چنانچه اگر این رکن توسط افراد شناخته و درک شود؛ به طوری که همه ما این حس زیبای محبت بین خود و خداوند را لمس کنیم و با تمام وجود درک کنیم که خداوند دوستدار بندگانش است، آن وقت نوع زندگی هایمان خیلی فرق می کند … زندگی هایمان را جور دیگری جهت دهی می کنیم.

اوج مهربانی و علاقه خداوند در آیه 53 زمر می بینیم؛ قُلْ یا عِبادِی الَّذینَ أَسْرَفُوا عَلى‏ أَنْفُسِهِمْ لا تَقْنَطُوا مِنْ رَحْمَةِ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ یغْفِرُ الذُّنُوبَ جَمیعاً إِنَّهُ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحیمُ» خوب بر می گردیم سر موضوع اصلی … یعنی محبت بین خود و خدایمان … خداوند نیز می فرماید: “بگو اگر خدا را دوست دارید از من پیروى كنید تا خدا دوستتان بدارد و گناهان شما را بر شما ببخشاید و خداوند آمرزنده مهربان است.”
 فقط در این رابطه یک نکته ی اساسی وجود دارد که با یک مثال عرض می کنم…

وقتی هر کدام از ما به کسی علاقه و محبتی داریم تمام تلاش خود را می کنیم که طبق خواسته ی او رفتار کنیم تا او راضی باشد، تمام دغدغه و ذهن ما این می شود که او را به راه های مختلف خوشحال کنیم و اسباب رضایت خاطرش را فراهم کنیم … اگر عامل و کاری او را ناراحت می کند آن کار را انجام نمی دهیم و اگر باعث کدورت خاطرش شدیم سریع از او عذرخواهی می کنیم، برایش هدیه می خریم، او را به شامی دعوت می کنیم و خلاصه تمام تلاشمان را می کنیم تا از ما راضی شود.

داستان و قانون محبت بین بندگان و خداوند نیز این گونه است؛ خالق مهربانی که محبت و مهربانی اش با هیچ چیزی قابل مقایسه نیست، خدایی که مهربانی اش نسبت به همه ی افراد گسترده است (مهم این است که من با تمام کاستی هایم خود را از رحمت خداوند و سایه ی او محروم نکنم و کافر نشوم): بگو خدا و پیامبر [او] را اطاعت كنید پس اگر رویگردان شدند قطعا خداوند كافران را دوست ندارد.” (سوره ۳, آیات ۳۱ و ۳۲)

قدم هایی برای دریافت عشق و محبت خداوند
قدم اول برای دریافت عشق خداوند, دنبال كردن مسیری است كه پیامبرانش به ما نشان داده اند. این زیباترین تصویری است كه می توان از عشق دو طرفه خالق و مخلوق ترسیم كرد. اگر خداوند را دوست دارید, قرآن شما را راهنمایی می كند تا خود را آماده دریافت عشق خداوند بكنید. ولی در عین حال به این موضوع نیز اشاره شده است كه اگر از راه راستی كه پیامبران نشان داده اند پیروی نكنید, مشمول عشق خداوند نخواهید شد.   

اوج مهربانی و علاقه خداوند در آیه 53 زمر می بینیم؛ قُلْ یا عِبادِی الَّذینَ أَسْرَفُوا عَلى‏ أَنْفُسِهِمْ لا تَقْنَطُوا مِنْ رَحْمَةِ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ یغْفِرُ الذُّنُوبَ جَمیعاً إِنَّهُ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحیمُ» خوب بر می گردیم سر موضوع اصلی … یعنی محبت بین خود و خدایمان … خداوند نیز می فرماید: “بگو اگر خدا را دوست دارید از من پیروى كنید تا خدا دوستتان بدارد و گناهان شما را بر شما ببخشاید و خداوند آمرزنده مهربان است.”

خدایی كه آغوشش به سوی بندگانش همیشه باز است و در حدیث قدسی می فرماید: لو علم المدبرون كیف اشتیاقی بهم لما تو شوقا اگر كسانی كه به من پشت كرده اند بدانند چقدر مشتاق برگشت آنها هستم از شوق جان می دهند.

قدم اول برای دریافت عشق خداوند, دنبال كردن مسیری است كه پیامبرانش به ما نشان داده اند. این زیباترین تصویری است كه می توان از عشق دو طرفه خالق و مخلوق ترسیم كرد. اگر خداوند را دوست دارید, قرآن شما را راهنمایی می كند تا خود را آماده دریافت عشق خداوند بكنید. ولی در عین حال به این موضوع نیز اشاره شده است كه اگر از راه راستی كه پیامبران نشان داده اند پیروی نكنید, مشمول عشق خداوند نخواهید شد.   
کلام آخر
همان طور که گفتیم مهم این است که ما در مسیر راه محبوب و معشوقمان حرکت کنیم تا عشق و محبت او را بتوانیم دریافت کنیم و اگر كسی با عناد و سركشی در مسیر گمراهی قدم بردارد و چتری در دست بگیرد تا از رحمت ها و عشق و محبتی که بر زندگی اش در حال بارش است جلوگیری کند، مسیری است كه خود انتخاب كرده است.

وقتی مریض لجباز و سركش، به پند و نصیحت های پزشك اهمیت نداده و بر خلاف سفارشات دلسوزانه طبیب عمل كند، چاره ای جز بیماری و راهی به غیر از رفتن به بیمارستان ندارد.

منابع:

خلاصه سخنرانی استاد سابقون در کنفرانس آیه های انتظار در تاریخ 93/4/28

سایت رهروان ولایت

سایت پارس قرآن

سایت پرسمان

از جمله موارد نعمت های بهشتی که پیرامون آن سوالات و ابهاماتی بوجود آمده است، نعمت متنعم شدن از حورالعین است. برخی با توجه به سیاق برخی از آیات اینگونه سوال می کنند، در بهشت به مردان وعده ی حورالعین داده شده، پس زنان چه پاداشی می گیرند؟
هدایت الله قدمی- کارشناس حوزه/ بخش قرآن تبیان

قران کتابی جامع در راستای هدایت و تربیت بشری است و تمامی ابعاد آن در این راستا نقش ویژه ایی ایفا می کنند. یکی از این ابعاد، توجه به وعده(1) و وعیدهایی (2) است که در قرآن آمده که نقش اساسی را در تربیت آدمی و ایجاد انگیزه ی وی دارد. (3)

فلسفه ی اصلی از بیان این وعده های الهی،  ایجاد انگیزه برای تربیت انسان است یعنی خداوند متعال با بیان این دسته از آیات، موجب می شود که آدمی در راستای اصلاح امور خود گام بردارد؛ چرا که خصلت ذاتی انسان به گونه ای است که تا میل به انجام کاری در وجودش نباشد، آن را انجام نمی دهد، بنابراین وعده های الهی انگیزه ای برای ایجاد چنین میلی در انسان می باشد.

نکته ی اولیه و مهمی که در بیان نعمت ها و نقمت های اخروی باید توجه داشت این است که همه این موارد، برای زن و مرد یکسان است و مختص به گروهی خاص نمی باشد؛ چنانچه در آیات شریفه ی قرآن نیز به ان اشاره شده است: « وَعَدَ اللَّهُ الْمُؤْمِنِینَ وَ الْمُؤْمِناتِ جَنَّاتٍ تَجْرِی مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهارُ خالِدِینَ فِیها وَ مَساكِنَ طَیِّبَةً فِی جَنَّاتِ عَدْنٍ وَ رِضْوانٌ مِنَ اللَّهِ أَكْبَرُ ذلِكَ هُوَ الْفَوْزُ الْعَظِیمُ (توبه/72) ” خداوند به مردان و زنان با ایمان، باغهایى از بهشت وعده داده كه از زیر درختانش نهرها جارى است، جاودانه در آن خواهند بود، و مسكن‏هاى پاكیزه در این بهشت جاودان دارند، همچنین خشنودى پروردگار كه از همه اینها بالاتر است و این است رستگارى بزرگ".»

از جمله موارد نعمت های بهشتی که پیرامون آن سوالات و ابهاماتی بوجود آمده است، نعمت متنعم شدن از حورالعین است. برخی با توجه به سیاق برخی از آیات اینگونه سوال می کنند، در بهشت به مردان وعده ی حورالعین داده شده، پس زنان چه پاداشی می گیرند؟

برای پاسخ به این سوال و رفع ابهام از این برداشت، لازم است ابتدا واژه شناسی  این کلمه را بیان نماییم:

در کتاب راغب اصفهانی می خوانیم: حُورٌ مَقْصُوراتٌ فِی الْخِیامِ‏ [الرحمن/ 72]، وَ حُورٌ عِینٌ [الواقعة/ 22]، جمع أَحْوَرَ و حَوْرَاء»( المفردات فی غریب القرآن، ص: 262)  [4]

بنابراین جمع مذکر و جمع مونث هر دو کلمه ی “احور” و “حوراء” کلمه ی “حور” است. که در این صورت بدیهی است که اگر در جمله قرینه ی دیگری برای حمل بر یکی از جنس مذکر و مونث باشد، معنای این کلمه مختص به همان گروه می شود و اگر به طور مطلق بیان شود، هر دو گروه زن و مرد را شامل می شود.

فلسفه ی اصلی از بیان این وعده های الهی،  ایجاد انگیزه برای تربیت انسان است یعنی خداوند متعال با بیان این دسته از آیات، موجب می شود که آدمی در راستای اصلاح امور خود گام بردارد؛ چرا که خصلت ذاتی انسان به گونه ای است که تا میل به انجام کاری در وجودش نباشد، آن را انجام نمی دهد،  بنابراین وعده های الهی انگیزه ای برای ایجاد چنین میلی در انسان می باشد.
و اما کلمه ی العین: عین” (بر وزن چین) جمع” اعین” و” عیناء” به معنى درشت چشم است.» (تفسیر نمونه، ج‏21، ص: 212)

حال برای اثبات استعمال عام کلمه ی حورالعین، به چند آیه در این رابطه می پردازیم:

الف: وَ زَوَّجْناهُمْ بِحُورٍ عینٍ ؛[دخان/54] آنها را با همسرانی درشت و زیبا چشم تزویج گردانیم.»

در اینجا  “ازواج” جمع زوج به معنای همسر(مطلق مرد و زن) است، نه به معنای زوجه که بتوان آن را فقط زن تعریف کرد و اختصاص به مردان داد. در ضمن ضمیر “هم” مختص به جنس خاصی از مردان و زنان نیست و هر دو را شامل می گردد.

ب: «لَهُمْ فیها أَزْواجٌ مُطَهَّرَةٌ [ نساء/57] برای بهشتیان در آن جا همسرانی پاک و پاکیزه است.»

در این آیه شریفه نیز، خداوند این نعمت را با ضمیر “هم"، بیان کرده است. که این ضمیر همچون آیه بالا اختصاصی به مردان ندارد. 

پس تا اینجا ثابت شد که این نعمت هم برای مردان است و هم زنان. ولی جای این سوال هنوز باقیست که چرا با وجود اینکه این نعمت برای زنان نیز ثابت شد اما  در قرآن کریم، توصیف زنان بهشتی، برای مردان بیشتر صورت گرفته؟

برای این بخش از سوال می توانیم پاسخ های زیر را بیان کنیم:

1: خصوصیتی نهفته در زنان

شاید یکی از اصلی ترین دلایل این موضوع، اشاره به خصوصیتی نهفته در زنان باشد. چرا که زنان بر خلاف مردان، که به زیبایی اهمیت می دهند، خواستار مردانگی و قدرتمندی مردان هستند. از این رو به توصیف مردان در این رابطه پرداخته نشده، اگر چه در برخی روایات به این امر پرداخته شده است. [5]  و البته برای مردان نیز چندان بر زیبایی زنان تفصیل داده نشده و اجمالاً به خصوصیات کلی در این رابطه پرداخته شده، همچون: پوشیده بودن زن [6] لطافت و سفیدی [7] دلبسته بودن به شوهر [8] دوشیزه گی [9] [10].

2: اقتضای حال مخاطب:

برخی آیات چون خطابش فقط مردان بوده، این نعمت هم طبیعتا در آن آیات به ایشان اختصاص داده شده است.

جمع مذکر و جمع مونث هر دو کلمه ی “احور” و “حوراء” کلمه ی “حور” است. که در این صورت بدیهی است که اگر در جمله قرینه ی دیگری برای حمل بر یکی از جنس مذکر و مونث باشد، معنای این کلمه مختص به همان گروه می شود و اگر به طور مطلق بیان شود، هر دو گروه زن و مرد را شامل می شود.
3: به جهت قاعده ی تغلیب:

این قاعده در مورد خداوند نیز جاری می شود بطور مثال ما می دانیم که خداوند جنسیتی ندارد که بخواهیم برای او از ضمیر مذکر یا مونث استفاده کنیم، ولی زمانی که بخواهیم برای او از ضمیری استفاده نماییم به جهت این قاعده از ضمیر مذکر استفاده میشود. برخی آیات شریفه در بیان نعمت حورالعین نیز همینگونه است و به جهت این قاعده، که غلبه مذکر بر مونث است (توجه بفرمایید غلبه مذکر بر مونث نه مرد بر زن) از این قاعده استفاده شده است.

خلاصه کلام
1: آیات بیان کننده نعمت های بهشتی و یا جهنمی، مشترک بین زن و مرد است.

2: حور العین هم برای مردان است و هم برای زنان. (که شواهد زیادی در این باب است)

3: اینکه بیشتر به اوصاف زنان بهشتی پرداخته شده، به جهت دلایلی بود که ذکر شد.

پی نوشت ها:

[1]. “وعد” در اصطلاح عبارتست از تعهّد كردن به انجام اَمری، خواه آن امر خیر باشد یا شرّ، و اختصاص پیدا كردن به یكى از آنها بواسطه قرینه، معیّن مى‏شود. مصطفوی،حسن؛ تفسیر روشن، تهران، مرکز نشر کتاب ، 1380 ش، چاپ اول، ج‏3، ص 219 

[2]. وعید بر خلاف کلمه ی “وعد” که در وعده ی خیر و شر بکار میرود، فقط در وعده ی شر استعمال می شود. ابن منظور، محمدبن مکرم؛ لسان العرب، بیروت، دار صادر، 1414، ج‏3، ص 463

[3]. جهت مطالعه ی بیشتر: http://www.tebyan.net/newindex.aspx?pid=222818

[4]. ابوالفتوح رازی از مفسرین برجسته شیعی در قرن ششم نیز به این موضوع تصریح کرده است(رک:روض الجنان و روح الجنان فی تفسیرالقرآن، ج‏18، ص: 282) در فرهنگ ابجدی نیز همین مطلب آمده است(رک:فرهنگ أبجدی عربی-فارسی، متن، ص: 19)

[5]. إن أهل الجنة جرد مرد مكحلین ، مكللین ، مطوقین ، مسورین مختمین ، ناعمین ، محبورین ، مكرمین ، یعطى أحدهم قوة مائة رجل فی الطعام والشراب والشهوة والجماع ، قوة غذائه قوة مائة رجل فی الطعام والشراب ویجد لذة غدائه مقدار أربعین سنة ، ولذة عشائه مقدار أربعین سنة ، قد ألبس الله وجوههم النور وأجسادهم الحریر بیض الألوان ، صفر الحلی ، خضر الثیاب: مردان بهشت جوانانی هستند که بدنشان موی زاید ندارد و سرمه کشیده اند و تاج بر سر دارند و طوق های زینتی بر گردن و دست بندها بر دست و انگشتر های زیبا بر انگشت و چهره ای شاداب و مسرور و با کرامت دارند و هر کدام قوه خوراک و نوشیدن و جماع ده نفر را دارد و چهره اشان نرانی است و بر اندامشان لباس های حریر سفید و زیرهای طلایی و پوشش های سبز است. (مفید ، اختصاص ، ص358)

[6]. رحمن (55) آیه72.

[7]. صافات (37) آیه49.

[8]. همان، آیه48.

[9]. رحمن(55)، آیه74

[10]. می توان از عدم توضیح و تفصیل در این باب، توجه قران به صفت “حیا” را متذکر شد.