ترامپ را شاید بتوان تنها حقیقت دنیای پساحقیقت (post truth) غرب دانست، جایی که واقعیت توسط رسانهها ذبح میشود و تصویری نادرست و تحریفشده از آن چه هست به دیگران ارائه میشود. خیلیها این روزها تلاش میکنند تا با ارائهی دو گانهی خیر و شر از چهرهی آمریکا، نظام سلطه را از لوث وجود ترامپ مبرا سازند، آنها معتقدند «باور به نمایندگی آمریکا از سوی ترامپ یک اشتباه است، این دورهای گذرا است و ترامپ نمیتواند دوام بیاورد.»
اما برخلاف این دیدگاه باید عنوان کرد، ترامپ و پدیدهی ترامپیسم واقعیتی از روایتی کمتر شنیدهشده از آمریکاست، البته «کمتر شنیدهشده» به این معنی نیست که این روایت از جامعهی آمریکا از حقیقت آمریکا به دور است یا آن قدر فراگیر نیست که بتواند آن را نمایندگی کند، بلکه برعکس میتوان ادعا کرد ترامپ بهعنوان یک روایت، واقعیترین نمایندهی آمریکاست. چهره و تصویری که رسانهها در عصر ارتباطات از آمریکا ساخته و بزک کردهاند، بخشی از پروژهی قدرت نرم آمریکا بوده است. شاید از همینرو است که جوزف نای، استاد دانشگاه هاروارد و از مبدعان نظریه «قدرت نرم»، ترامپ را برای قدرت نرم آمریکا یک فاجعه میداند.۱ تصویری که در طول سالهای گذشته بهویژه در عصر اوباما از آمریکا به جهان ارائه میشد، تصویری بود که تلاش داشت آمریکا را سرزمین «رویاهای تحقق یافته»، «فرصتهای برابر»، و «تافتهی جدابافته» از دیگران تعریف کند. بر اساس این تصویرسازی، آمریکا فراتر از یک کشور معرفی میشد، آمریکا ایدهای بود که بالقوه میتوانست برای همهی سرزمینها فرصت باشد. لذا آمریکاییسازی Americanization مسیر سعادت و پایان تاریخ ملتها ترسیم میشد. تصویرسازی که البته فرسنگها با واقعیت فاصله داشت.
حالا روایتی واقعیتر از آمریکا بر روی صحنه آمده است. ترامپ روایتی از آمریکاست که سالها بود در زیر لایههایی از تعارفات سیاسی و یا آنچه آمریکاییها (Political Correctness) میخوانند مخفی شده بود. نمایان شدن چهرهی واقعی آمریکا، خیلیها را در غرب دچار آشفتگی کرده است. رسانههای لیبرال که مسئول گریم آمریکا بودند، این روزها چارهای جز این نمیبینند که ترامپ را یک بیگانه و دور از ارزشهای آمریکایی معرفی کنند. کار به جایی رسیده که مارتین شولتس رئیس سابق پارلمان اروپا و نامزد صدر اعظمی آلمان در انتخابات پیش رو گفته است: «ترامپ آمریکایی نیست».۲
این در حالی است که ترامپ تجسم واقعیت آمریکا بدون هیچگونه روتوش است. او حرفهایی را میزند که سالهای سال سیاستمداران آمریکایی مشغول عمل به آن بودهاند. ترامپ میگوید طرفدار استفاده از خشونت و شکنجه۳ برای تأمین امنیت آمریکاست، یعنی احیاء زندانهای مخفی سازمان سیا۴ در اروپا و استفاده از تکنیکهای شکنجه مثل غرق مصنوعی در گوانتانامو؛ واقعیتی که سالهای سال بخشی از استانداردهای سیستم امنیتی آمریکا بوده است. ترامپ از بیپرواییاش در آغاز جنگهای بینالمللی میگوید، یعنی همان کاری که رئیسجمهورهای پیشین آمریکا در عراق، افغانستان، سوریه، لبنان، سومالی یمن و… کردند. هنوز فراموشمان نشده که تنها در یک سال آخر حضور اوباما در قدرت هواپیماهای آمریکا بیست و شش هزار و صد و هفتاد و یک بمب بر سر مردم نقاط مختلف دنیا انداختند! بر اساس پژوهشی که اخیرا روزنامه گاردین منتشر کرده است، آمریکا در سال ۲۰۱۶ به طور میانگین هر ساعت ۳ بمب در اقصی نقاط دنیا فرو ریخته است.۵
ترامپ میگوید کشورهای تحت حمایت آمریکا باید هزینهی تحت حمایت بودن خود را بپردازند این همان کاری است که در هشت سال گذشته دولت اوباما با فروش بیش از ۲۷۸ میلیارد دلار سلاح به کشورهای دوست آمریکا بهویژه در منطقهی غرب آسیا انجام داد.۶
ترامپ به جنگ مهاجران رفته است و مسلمانان و مهاجران را عامل بیثباتی و ناامنی در آمریکا معرفی میکند، رسانههای غربی به گونهای واکنش نشان دادهاند که گویی برای اولین بار است که در تاریخ آمریکا شاهد مهاجرستیزی دولتمردان آمریکایی هستیم. اما بد نیست تنها به چند نمونهی تاریخی در این رابطه اشاره کنیم:
در سالهای ۱۹۴۱ تا ۱۹۴۵ در دوران جنگ آمریکا و ژاپن بیش از ۱۲۰ هزار ژاپنی ساکن آمریکا با از دست دادن تمام حقوق شهروندی در آمریکا مجبور به ترک محل سکونت، محل کار و کسب و انتقال به اردوگاههای جنگی شدند. روزولت، رئیسجمهوری وقت آمریکا، در فوریه ۱۹۴۲ فرمان اجرایی ۹۰۶۶ ۷ را به تمام نهادهای دولتی آمریکا ابلاغ کرد که بر اساس آن محرومیت، اخراج، توقیف و یا انتقال به اردوگاه های نظامی خارج از شهرها در مناطق کوهستانی و کویری، شامل تمام شهروندان ژاپنی و ایتالیایی ساکن آمریکا، به منظور حفظ امنیت ملی و جلوگیری از هر نوع کارشکنی و خرابکاری صورت گرفت. در دوران جورج بوش مسلمانان تحت قانون «وطن پرستی»Patriot Act ۸ تحت تعقیب و تفتیش عقاید قرار گرفتند و در دوران اوباما لیستی برای اعمال ممنوعیت علیه مهاجران مسلمان اماده شد، همان لیستی که ترامپ آن را اجرایی ساخت.
ترامپ این روزها لجامگسیخته، کینه و نفرت علیه ملت ایران منتشر میکند، او سخن از تهدید، تحریم و «گزینههای روی میز» میکند، اما مخاطب باید حافظهی ضعیفی داشته باشد که فراموش کند، همین دولت قبل آمریکا بود که بزرگترین افتخارش را دشمنی با مردم ایران عنوان کرده۹ و بزرگترین موفقیتش را تحمیل تحریمهای فلجکننده علیه تهران دانسته بود. لذا میتوان به جرأت گفت ترامپ روایتی حقیقی و بدون رنگ و لعاب از آمریکاست، روایتی کمتر شنیدهشده اما به واقعیت نزدیکتر. بی جهت نیست وقتی خبر نگار شبکهی خبر فاکسنیوز، رئیسجمهور روسیه را به قاتل بودن متهم میکند، ترامپ بدون هیچ خجالتی اذعان میکند که «ما هم قاتلهای زیادی داریم و بیگناه نیستیم.»۱۰
پینوشتها:
۱. http://www.dw.com/en/joseph-nye-trumps-tweets-harm-us-soft-power/a-37143074
۲. http://www.politico.eu/article/martin-schulz-donald-trump-is-un-american/
۳. https://www.theatlantic.com/politics/archive/2017/01/trump-torture/514463/
۴. https://www.nytimes.com/2017/01/25/us/politics/cia-detainee-prisons.html?_r=0
۵. https://www.theguardian.com/commentisfree/2017/jan/09/america-dropped-26171-bombs-2016-obama-legacy
۶. https://www.thenation.com/article/the-obama-administration-has-sold-more-weapons-than-any-other-administration-since-world-war-ii/
۷. http://www.history.com/this-day-in-history/roosevelt-signs-executive-order-9066
۸. http://www.nolo.com/legal-encyclopedia/the-patriot-act-muslims-the-us.html
۹. http://www.huffingtonpost.com/matthew-filipowicz/hillary-clintons-disturbi_b_8297580.html
http://www.denverpost.com/2017/02/05/trump-putin-killer/ .۱۰
آخرین نظرات